Türk Hukukunda Kıymetli Evrak ve Tüketici Senetleri
Türk Ticaret Kanununun 645.maddesinde kıymetli evrak şu şekilde tanımlanmıştır; “Kıymetli evrak öyle senetlerdir ki, bunların içerdikleri hak, senetten ayrı olarak ileri sürülemediği gibi başkalarına da devredilemez.” Kıymetli evrak, Emre Yazılı Kıymetli Evrak, Nama Yazılı Kıymetli Evrak, Hamiline Yazılı Kıymetli Evrak olmak üzere üç türlüdür. Kambiyo senetleri kanunen emre yazılı kıymetli evraktır. Tüketici Kanunumuza göre tüketici işlemlerinden dolayı tüketiciler yalnızca nama yazılı kıymetli evrak düzenleyebilirler.
Tüketici Senetleri
Tüketici Senetleri, tüketicilerin yapmış oldukları tüketici işlemleri nedeniyle verdikleri kıymetli evrak niteliğinde senetlerdir. Hukukumuzda tüketici senetleri nama yazılı olmadıkça ve yapılan tüketici işlemi taksitli bir işlem ise senet her taksit için ayrı ayrı düzenlenmemişse tüketici açısından geçersizdir.
Günümüzde Tüketici Senetleri, özellikle beyaz eşya satışları, kurs ücretleri, dershane ücretleri, sürücü kursu ücretleri, güzellik merkezi ücretleri gibi durumlarda düzenlenmektedir.
Tüketici Senetleri Nama Yazılı Olarak Düzenlenmelidir
Tüketici senetleri Türk Hukukunda ayrı bir senet türü değildir. Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 4/5.maddesinde “Tüketicinin yapmış olduğu işlemler nedeniyle kıymetli evrak niteliğinde sadece nama yazılı ve her bir taksit ödemesi için ayrı ayrı olacak şekilde senet düzenlenebilir. Bu fıkra hükümlerine aykırı olarak düzenlenen senetler tüketici yönünden geçersizdir.” Hükmü yer almaktadır. Kanun hükmüne göre Tüketici Senetleri yalnızca tüketici işlemleri nedeniyle tüketiciler tarafından verilen senetlerdir. Tüketici işleminden bahsedilebilmesi için alıcı tarafın tüketici, satıcının ise ticari veya mesleki amaçla hareket etmesi gerekmektedir.
Tüketici Senetlerinin Her Taksit İçin Ayrı Ayrı Düzenlenmesi Gerekir
Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 4/5.maddesinde belirtildiği üzere tüketici senedinin geçerli olabilmesi için her bir taksit için ayrı ayrı düzenlenmiş olması gerekmektedir. Kanunun emredici bu hükmüne uyulmadan düzenlenen senetler tüketici senedi olarak addedilemez.
Tüketici Senetlerinin Geçersizliği | Tüketici Senetleri Geçersiz Midir?
Yukarıda açıkladığımız üzere Tüketici Senetleri, tüketici işlemi sonucu tüketicilerin verdikleri nama yazılı kıymetli evrak niteliğini haiz senetlerdir. Tüketici senetleri taksitli bir işlem için verildiyse her taksit için ayrı ayrı düzenlenmelidir. Aksi halde senet, tüketici yönünden geçersizdir. Tüketici senetleri devredilmişse üçüncü kişiye karşı ileri sürülebilmesi için bu def’inin mutlak def’i olması gerekmektedir. Yargıtay daireleri arasında bu def’inin mutlak mı nispi def’i mi olduğu konusunda görüş birliği bulunmamaktadır. Mersin ilinde yer alan hukuk büromuzun Tüketici Hukuku Departmanına gelen sorulardan bazıları, senetle televizyon aldım icra takibi başlatılmış, senetle beyaz eşya aldım icra takibi başlatılmış ne yapmalıyım, elden taksitle eşya aldım icra takibi, ev aldım senet yaptılar ne yapmalıyım, senetle mobilya aldım icra başlatılmış, dershane senet imzalattı icraya vermiş, kurs senet imzalattı icra takibi başlatılmış gibi sorulardır. Müvekkillerimize Tüketici Senetlerinden Kaynaklı Menfi Tespit Davası, Tüketici Senedinin İptali, Tüketici Senedine İtiraz konularında hizmet vermekteyiz.
